شرح فعالیت
گاوداري موقوفات ملك واحد فريمان بر اساس وقفنامه 8710 در زميني به مساحت 13.5 هكتار و زيربناي 42 هزار متر مربع در سال 1391 در كيلومتر 30 جاده فريمان به تربت جام . جاده روستاي برات آباد به بهره برداري رسيد. هدف از احداث گاوداري بهره برداري از پتانسيل منطقه و بكارگيري نيروهاي متخصص بومي مي باشد. در زمان راه اندازي بهترين تليسه ها از نظر خلوص ژنتيكي و سلامت توسط يك تيم متخصص و مجرب انتخاب شده است و خوشبختانه از ابتدا سطح توليد و كيفيت شير در گله جزء بهترين ها در استان و كشور بوده است. اين گاوداري از لحاظ تجهيزات جزء مجهزترين گاوداري هاي استان مي باشد. استفاده از يك شيردوشي 60 واحدي ساخت شركت استرانكو كشور دانمارك ، استفاده از دو دستگاه سپراتور و سيستم جمع آوري كود ساخت شركت EYS كشور تركيه و توليد خوراك در كارخانه خوراك دام با ظرفيت 3.5 تن در ساعت بصورت كاملا اتوماتيك از مواردي عمده در گاوداري فريمان مي باشد.
بخش اعظم گاو ها در سيستم مدرن فري استال نگهداري مي شوند و گوساله از بدو تولد در باكس هاي انفرادي بزرگ كه مجهز به آبخوري اتومات (نيپل) مي باشند نگهداري مي شود.
در واحد دامپروری فريمان حدود 90 راس دام ماده نژاد مونت بيليارد موجود است که شير توليدي مونت بیلیارد به طور سالانه در هر دوره شیردهی(شکم) حدود 25 درصد کمتر از دام های با نژاد هلشتاين است اما تعداد زايش و شير توليدي در طول عمر اقتصادي دام نزدیک به 1.5 تا 2 برابر هلشتاين مي باشد. علاوه بر این، گوشت توليدي مونت بیلیارد در زمان پروار حدود 15 تا 20 درصد بيشتر از هلشتاين بوده و شير و گوشت آن به دلیل برخورداری از کيفيت بالا، از لحاظ اقتصادي قيمت بالاتري دارد.
ضمن این که برای اصلاح نژاد، به دلیل پتانسيل ژنتيکي مونت بیلیارد، از اسپرم گاوهاي برتر این نژاد استفاده و از جوانه اصلاح نژادي خالص با ظرفيت بالای ژنتيکي نیز برای آميزش بهره برداري می شود.
در حال حاضر سيستم فرآوري کود سپراتور در واحد گاوداري شيري سازمان در شهرستان فريمان داير است. بهبود مديريت کود لجن توليدي دام ها، دستيابي سريع تر به کود براي زراعت، فروش آن و همچنين کاهش آلودگي محيطي و مبارزه با حشرات، بخشی دیگر از اهداف اجرای این سیستم به شمار می رود. کود خشک، عاري از بو بوده که براي مصارف کشاورزي، باغات، گلخانه ها، فضاي سبز شهري و بخشي از آن براي بستر دام استفاده مي شود و کود مايع نیز همراه با آب کشاورزي در اراضي زراعی براي توليد علوفه، مورد بهره برداري قرار می گیرد.